Nietrzymanie moczu
Choroba – Dolegliwości – Profilaktyka – Leczenie nietrzymania moczu
Jak skutecznie ćwiczyć mięśnie dna miednicy Kegla ?
Nietrzymanie moczu i inne dolegliwości związane z brakiem właściwej kontroli mięśni dna miednicy (mięśni Kegla).
Nietrzymanie moczu jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych u kobiet i jest to choroba bardzo uciążliwa. Nieleczona powoduje wiele powikłań, zarówno somatycznych, jak i psychologicznych.
Zaczyna się dość niewinnie, mało zauważalnie – od kilku kropelek podczas kaszlu, kichania czy krótkiego wysiłku. Później objawy nasilają się i stają się trudne do zniesienia.
Pamiętajmy, że kiedy mówimy „jesteśmy bez formy” to tylko stan przejściowy. Im dłużej trwamy i nic nie robimy, to nasz stan się pogarsza. Najszybciej jak to możliwe rozpocznijmy ćwiczenia oraz inne metody leczenia.
Ćwiczenia fizyczne to terapia. Jeśli ćwiczenia są prowadzone prawidłowo i konsekwentnie to wtedy ich skuteczność jest najwyższa.
Nietrzymanie moczu to jedna z najintymniejszych i najbardziej wstydliwych chorób kobiecych, do której czasami trudno jest się przyznać samemu sobie, a co dopiero obcemu człowiekowi, nawet lekarzowi. Będąc w zasadzie chorobą niegroźną w porównaniu z innymi chorobami narządów kobiecych, to jednak bardzo obniża jakość życia. Powoduje stany zapalne drażnionych okolic, ciągły dyskomfort i zakłopotanie. Niezależnie, jaką przyjmiemy definicję nietrzymania moczu / inkontencji (Wikipedia). Utrudnia ona normalne funkcjonowanie kobiety, nierzadko prowadząc do nerwic i depresji. Duża część chorych nie ujawnia swoich dolegliwości, traktując je jako wstydliwe lub jako jeden z nieuniknionych objawów starości. Różne dane wskazują, że cierpi na nie od 15% do 42 % populacji. Wbrew powszechnie panującej opinii, choroba ta nie dotyczy wyłącznie kobiet w starszym wieku, ale także kobiet między 30-tym a 40-tym rokiem życia. Częstość występowania nietrzymania moczu wzrasta z wiekiem.
Nietrzymanie moczu jest wynikiem niewydolności układu zamykającego pęcherz moczowy i objawia się niekontrolowanym wypływem moczu szczególnie przy wysiłku; podzielono je na trzy stopnie, w zależności od zaawansowania:
Stopień Pierwszy: wypływ moczu podczas kaszlu, śmiechu, kichania
Stopień Drugi: wypływ moczu podczas normalnej pracy fizycznej, biegania lub wchodzenia po schodach
Stopień Trzeci: wypływ moczu podczas stania
Nietrzymanie moczu objawia się jako: ·
- nietrzymanie moczu z parcia – naglące parcie na pęcherz wskutek nadczynności mięśnia wypieracza moczu lub nadwrażliwości czuciowej pęcherza
- nietrzymanie wysiłkowe – utrata moczu w czasie wysiłku fizycznego powodującego zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej (tzw. stress – incontinence)
- nieświadoma utrata moczu – może występować bez uczucia parcia i czucia oddawania moczu
- moczenie nocne (enuresis nocturna) – oddawanie moczu w czasie snu
- nietrzymanie moczu z przepełnienia – nadmierna pojemność pęcherza powodująca wyciek moczu
Najczęściej spotykane objawy nietrzymania moczu to wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM).
Co szósta kobieta w Polsce spotyka się z problemem wysiłkowego nietrzymania moczu. Dotyczy to w większym stopniu kobiet dojrzałych, ale także młodych kobiet po ciężkich porodach, kobiet pracujących ciężko fizycznie, sportsmenek. Przy każdym większym nacisku na pęcherz, gdy podejmuje gwałtowny wysiłek np. kiedy kobieta kaszle, kicha, śmieje się, następuje u niej niekontrolowane „gubienie” moczu. Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest jednym z najbardziej powszechnych problemów społecznych, który utrudnia prowadzenie normalnego trybu życia ponad dwu milionom Polek. Jednakże, temat tej dolegliwości jest rzadko poruszany publicznie. Polki nie wiedzą jak zapobiegać wystąpieniu schorzenia. W przypadku jego pojawienia się, nie wiedzą jakie mają możliwości leczenia. Wielu lekarzy nazywa poród urazem mięśniowo-nerwowym, który wymaga rehabilitacji i systematycznego usprawniania.
Zwiotczenie i rozluźnienie mięśni miednicy małej w wyniku przebytego porodu lub długoletniej ciężkiej pracy mają bardzo istotny, negatywny wpływ na jakość życia seksualnego. Problem ten jest zgłaszany przez kobiety i przez ich partnerów. Przywrócenie tej grupie mięśni sprawności, dzięki stosowaniu ćwiczeń ze stożkami Aquaflex, pozwoli obojgu partnerom poprawić jakość współżycia i cieszyć się na nowo swoim życiem erotycznym.
Przyczyny dolegliwości częstego oddawania i nietrzymania moczu:
Przyczyny tak częstego występowania wysiłkowego nietrzymania moczu kobiet to głównie:
- tryb życia (niewłaściwe dźwiganie – wysiłek zwiększający ciśnienie śródbrzuszne,
- nadmierna otyłość, brak ruchu i ćwiczeń mięśni)
- ilość i ciężkość przebytych porodów
- silny, przewlekły kaszel (np u palaczy), przewlekle parcia
Brak gimnastyki po porodzie, zarówno mięśni brzucha jak i mięśni dna miednicy – to jeden z najważniejszych powodów późniejszych incydentów nietrzymania moczu.
Poród związany jest z olbrzymim wysiłkiem, napięciem i rozciąganiem tkanek. Powstają wtedy uszkodzenia mięśni, naczyń i nerwów, które po porodzie należy po prostu rehabilitować tak, jak po urazie, przetrenowaniu itp. Poród to silny uraz mięśniowo-nerwowy. Ból porodowy jest klinicznym objawem związanych z wysiłkiem uszkodzeń włókien mięśniowych, nerwów i naczyń krwionośnych. Badania EMG (elektromiograficzne) mięśni dna miednicy u kobiet po porodach dowodzą, że u 80% kobiet występują większe lub mniejsze uszkodzenia unerwienia mięśni. Nie da się w trakcie porodu fizjologicznego uniknąć tych urazów. Brak czucia bólu w czasie porodu z powodu znieczulenia zewnątrzoponowego, nie pozwala na rozeznanie granicy wytrzymałości tkanek, poza którą powstają już znaczne urazy.
Około 25% kobiet cierpi bezpośrednio po porodzie na nietrzymanie moczu. Właściwości regeneracyjne organizmu powodują z czasem poprawę. Podjęcie rehabilitacji poporodowej mięśni dna miednicy ogranicza prawdopodobieństwo wystąpienia nietrzymania moczu 9 – krotnie.
Podjęte we właściwym okresie, 2-3 miesiące przed porodem, ćwiczenia mające na celu umiejętność napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy, stanowiłyby znaczną pomoc zarówno w trakcie porodu jak i w okresie poporodowej rehabilitacji. Warto tu przytoczyć uwarunkowania kulturowe – w krajach Dalekiego Wschodu, gdzie ćwiczy się „mięśnie miłości”(mięśnie Kegla), wysiłkowe nietrzymanie moczu prawie nie występuje.
Spośród okołoporodowych przyczyn osłabienia mięśni dna miednicy należy wymienić silne dystrakcje (rozciąganie), w wyniku których mogą powstawać uszkodzenia poszczególnych włókien i aksonów (wypustek nerwowych) unerwiających włókna dźwigacza odbytu i mięśnia guzicznego. Silna tłocznia brzuszna niezbędna w końcowej fazie porodu, znacznie obciąża przeponę moczowo – płciową, złożoną głównie z mięśni poprzecznie prążkowanych. Przez środek przepony, będącej rodzajem płyty mięśniowej, przechodzi cewka moczowa, pochwa i odbyt. Stąd mięśnie przepony ułożone są tam okrężnie, wykształcając wokół odbytu i cewki zwieracz a wokół pochwy pętlę umożliwiającą jej skurcz. Okołoporodowe uszkodzenia tych struktur, mogą z czasem wpływać zarówno na sprężystość mięśni otaczających pochwę jak i napięcie zwieracza zewnętrznego cewki moczowej lub uszkodzenie zwieracza odbytu.
Wpływ przebytych porodów na zaburzenia nietrzymania moczu, jest udowodniony, i coraz częściej stwierdzany też u kobiet rodzących po raz pierwszy. Zmiany w układzie moczowym, które występują już w czasie ciąży, pojawiają się po porodzie zwykle jako przejściowe lub utrzymują się i wtedy wymagają leczenia. Procesy adaptacyjne u ciężarnej powodują rozciągnięcie powięzi i pozostałych struktur dna miednicy, co prowadzi do ich zwiotczenia, a ponadto dochodzi do hyperpolaryzacji błon komórkowych mięśni gładkich, głównie pod wpływem podwyższonych stężeń progesteronu we krwi matczynej. Zwieracz wewnętrzny, gładkokomórkowy, cewki moczowej jest słabiej napięty. Te zmiany w dolnym odcinku dróg moczowych powodują większą pojemność pęcherza, w tym więcej moczu zalegającego po mikcji. Dochodzi też do poszerzenia światła moczowodów i pojawia się zagrożenie wystąpienia odpływów wstecznych i wzrasta tendencja do infekcji dróg moczowych. Poród drogami natury może predysponować do powstawania nietrzymania moczu, przyjmując, że 20% kobiet po urodzeniu dziecka nie może utrzymać moczu podczas wysiłku.
Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu nietrzymania moczu, poza wielorodnością, są szybki przebieg porodu i porody zabiegowe oraz urodzenie dużego dziecka (>4000 g).
Kobiety mogą odczuwać problem związany z trzymaniem moczu nawet 5 lat po porodzie.
Podsumowując, przyczyną nietrzymania moczu u kobiet po porodzie jest osłabienie mięśni dna miednicy odpowiadających za kontrolę nad pęcherzem moczowym. Podczas ciąży i porodu następuje rozluźnienie mięśni dna miednicy oraz zwiotczenie wiązadeł, podtrzymujących końcowy odcinek układu moczowego. które odpowiadają za zamykanie cewki moczowej.
Właściwe ćwiczenia mięśni dna miednicy poprawiające ich elastyczność oraz umożliwiające rehabilitację po okołoporodowych uszkodzeniach, mogą znacznie ograniczyć częstotliwość występowania zmian w anatomii dna miednicy i ich skutków (obniżenie ścian pochwy, nadmierna ruchomość cewki moczowej, nietrzymanie moczu, nietrzymanie stolca). Do ćwiczeń mięśni dna miednicy (mięśni Kegla) pomocne są stożki dopochwowe, znane również jak stożki waginalne lub czasem też jako kulki dopochwowe. Niezwykle skuteczne i wygodne dla Pacjentki jest elektrostymulacja dopochwowa. Większości przypadków nietrzymanie moczu jest uleczalne.
W okresie okołomenopauzalnym, powodem występowania nietrzymania moczu spadek poziomu endogennych estrogenów oraz zmniejszenie liczby receptorów swoistych dla hormonów płciowych. Powodują gorsze ukrwienie narządów od nich zależnych i upośledzenie metabolizmu komórkowego. Tkanka łączna staje się mniej wartościowa, czego przyczyną mogą być postępujące zmiany połączeń między włóknami kolagenowymi. I zmniejsz się ilość kolagenu, przynosi w rezultacie mniejsze uwodnienie skóry i utratę elastyczności. Atrofia skóry narządów płciowych zewnętrznych, błony śluzowej pochwy i szyjki macicy są zaliczane do późnych zmian, występujących kilka lat po menopauzie. Nawracającym zakażeniom w pochwie, którym sprzyja zmniejszona produkcja śluzu, towarzyszą często stany zapalne dróg wyprowadzających mocz. Podobne cechy zanikowe stwierdza się w moczowodach z widocznymi zwężeniami i uwypukleniem tylnej ściany. Atrofia w obrębie nabłonka pęcherza.
Z okresem okołomenopauzalnym łączony jest szereg objawów, z których większość, niesłusznie, uważa się za naturalne. Dolegliwości ze strony dolnego odcinka układu moczowego są uciążliwe. Nieprawidłowości związane z mikcją są niecharakterystyczne, mogą być wypadkową wielu patologii i kobiety często łączą je z innymi dolegliwościami klimakterycznymi. Oszacowano, że po menopauzie zespół cewkowy występuje u 29% kobiet, nietrzymanie moczu u 40%. Podaje się, że najczęstszą dolegliwością w okresie pomenopauzalnym jest nocne oddawanie moczu, szacowane w różnych badaniach na 61–67%, wysiłkowe nietrzymanie moczu występuje u 53% z nich. Nietrzymanie moczu nasila się z czasem, częściej pojawiając się po raz pierwszy po 50. roku.
Absolutnie błędne są poglądy, że „w pewnym wieku to normalne”, „niewielkie popuszczanie przy śmiechu czy częste oddawanie moczu nie stanowią zagrożenia”. Leczenie można zacząć w każdym wieku. Nie leczone w porę niewielkie objawy, prowadzą do dalszej degradacji mięśni dna miednicy, obniżania ścian pochwy, szyi pęcherza moczowego a w ostateczności do wypadania narządów płciowych. Częste, nie leczone parcia na mocz, mogą powodować wzrost ciśnienia w pęcherzu moczowym i zagrozić odpływem moczu do nerek, a w efekcie ich trwałemu uszkodzeniu. Nie wolno zwlekać z podjęciem terapii, dopóki możliwe jest leczenie zachowawcze. Zauważenie pierwszych objawów winno być sygnałem do nawiązania kontaktu ze specjalistą. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że ze względu na możliwe różnorodne przyczyny i uwarunkowania nietrzymania moczu – właściwy kierunek leczenia może być obrany w wielu przypadkach dopiero po wykonaniu specjalistycznych badań. Często rzucające się w oczy objawy maskują inne, współistniejące, trudne do zdiagnozowania w oparciu jedynie o wywiad lub badanie USG. Złożoność możliwych przyczyn nietrzymania moczu (anatomiczne, neurologiczne, psychiczne, farmakologiczne) sugeruje potrzebę wizyty u specjalisty. Od kilku lat rozwijają się w Polsce specjalistyczne ośrodki prowadzące wszechstronną diagnostykę i leczenie nietrzymania moczu. Z reguły usytuowane są przy klinikach ginekologicznych lub urologicznych Uniwersytetów Medycznych. Powstają także prężne, dobrze wyposażone ośrodki prywatne
Diagnostyka urodynamiczna pozwala zobiektywizować uzyskane z wywiadu dane i podjąć decyzje o wyborze kierunku leczenia. Ułatwia trafną diagnozę, dobór właściwej metody, a tym samym skraca leczenie i zmniejsza prawdopodobieństwo powikłań.
Należy zaznaczyć, że decyzja o konieczności operacyjnej korekty w obrębie dna miednicy nie oznacza rezygnacji z rehabilitacji przed i pooperacyjnej.
W wielu przypadkach, podjęte przez pacjentkę ćwiczenia przed operacją pozwalają na tak znaczną poprawę, że pacjentka rezygnuje z zabiegu. Nawet jeśli zabieg jest konieczny, to wcześniejsze ćwiczenia mięśni i ich wzmocnienie, zmniejsza ryzyko powikłań i utrwala efekt zabiegu. Chirurgia ma na celu przywrócenie prawidłowego położenia narządów (szyi pęcherza moczowego, kąta łonowo – cewkowego) bez możliwości usunięcia przyczyn, jakimi stały się uszkodzone naczynia krwionośne i nerwy naczynioruchowe oraz nerwy czuciowe i ruchowe zaopatrujące mięśnie dna miednicy. Struktury nerwowe, naczyniowe oraz włókna mięśniowe mogą ulec odbudowie jedynie drogą rehabilitacji. Zaniechanie rehabilitacji pooperacyjnej wpłynie znacząco na prawdopodobieństwo nawrotu dolegliwości. Z pewnością nikt nie wyobraża sobie odzyskania sprawności po naderwaniu np. mięśnia łydki, lub rozciągnięcia mięśni brzucha bez ćwiczeń i rehabilitacji. Mięśnie dna miednicy nie stanowią tu wyjątku. Decyduje o tym fizjologia organizmu ludzkiego.
Z powodu braku standardowej rehabilitacji pooperacyjnej wiele kobiet operowanych jest czasem kilkakrotnie co parę lat. Nie każda pacjentka wie jak duże korzyści mogą przynieść jej systematyczne ćwiczenia mięśni dna miednicy. Każdy zabieg operacyjny wiąże się z ryzykiem kolejnych uszkodzeń unerwienia, tworzeniem się zrostów pooperacyjnych i rosnącym prawdopodobieństwem efektów ubocznych. Profilaktyka nietrzymania moczu oraz rehabilitacja pooperacyjna są standardem w wielu krajach europejskich a sprzęt do tego celu jest refinansowany. Stożki dopochwowe, stymulator z elektrodą kosztuje kilkakrotnie mniej niż powtórny zabieg operacyjny.
Ćwiczenia powodują nie tylko wzmocnienie mięśni ale również poprawę ukrwienia i związane z tym pozytywne efekty (jakość śluzówki, nawilżenia, poprawa czucia w pochwie).
Nie dopuszczaj do osłabienia mięśni dna miednicy
Mięśnie dna miednicy, zwane także mięśniami Kegla, z upływem lat słabną. Pewne czynniki , opisane w innym miejscu naszego serwisu, przyśpieszają ten proces.
Mięśnie, które nie wykonują żadnej pracy, stają się słabsze i mniej elastyczne. Dlatego systematyczne ćwiczenie mięśni dna miednicy powinno być nawykiem każdej kobiety. Wówczas ma ona szansę wyeliminować nieprzyjemne skutki osłabienia mięśni, jak mimowolne wyciekanie moczu podczas kaszlu, śmiechu czy ćwiczeń fizycznych, a także brak satysfakcji z życia seksualnego.
Gdzie są mięśnie Kegla – dna miednicy?
Mięśnie dna miednicy (mięśnie Kegla) to grupa mięśni, „zawieszona” między kością łonową a ogonową.
Mięśnie dna miednicy łączą kości łonowe z podstawą kręgosłupa (od przodu do tyłu). Działają jako wsparcie podtrzymujące pęcherz moczowy, macicę i jelito grube.
Wiele kobiet ma problem ze zlokalizowaniem tej grupy mięśniowej i często wykonuje ćwiczenia w niewłaściwy sposób. Zlokalizowanie ich i właściwe napinanie jest dużą sztuką. Stosowanie stożków dopochwowych Aquaflex skutecznie pomaga w ćwiczeniach. Dzięki temu wiesz, że ćwiczysz właściwe partie mięśni.
Ćwiczenia mięśni krocza (mięśni Kegla) są najskuteczniejszą, najłatwiejszą i najtańszą zachowawczą metodą leczniczą. Poza zastosowaniem leczniczym mogą być one stosowane szeroko jako profilaktyka i to w zasadzie już od młodego wieku. Zaletą ich jest również możliwość wykonywania podczas codziennych czynności. Szczególną uwagę powinny na nie zwrócić kobiety wielokrotnie rodzące, narażone na duży wysiłek fizyczny np. w pracy lub uprawiania sportu lub ciężkich zajęć fitness. Najczęstszą przyczyną niepowodzenia terapii i profilaktyki prowadzonej w ten sposób jest jej zaprzestanie przez pacjentki.Dlatego szczególnie skuteczne jest wspomagania ćwiczeń specjalnie przygotowanymi zestawami medycznymi. Pacjentka w łatwy sposób widzi i mierzy postępy w swoich ćwiczeniach, co motywuje Ją do dalszych, systematycznych ćwiczeń. Educator pomaga namierzyć właściwe mięśnie i ułatwia ich namierzenie. Szczególnie zalecany dla młodych kobiet , jako profilaktyka i jako wzmocnienie i uelastycznienie mięśni Kegla. Jeszcze łatwiejszy w stosowaniu jest zestaw stożków dopochwowych, Aquaflex.
Utrzymanie odpowiedniej sprawności jest możliwe dzięki stałemu, systematycznemu wykonywaniu ćwiczeń. Przywrócenie elastyczności i siły mięśni i utrzymanie ich w dobrej kondycji stałego treningu, dyscypliny i systematyczności. Ćwiczenia należy cały czas powtarzać. Jest to taki specyficzne fitness dla tej grupy mięśni.
Systematyczne i prawidłowe wykonywanie zaleconych ćwiczeń sprawia, że w większości przypadków nietrzymanie moczu ustępuje, a prawie zawsze dochodzi do złagodzenia jego objawów. Na kolejnych stronach naszego serwisu prezentujemy wyroby medyczne, które pomagają w prowadzeniu ćwiczeń mięśni dna miednicy (mięśni Kegla). Są to stożki dopochwowe Aquaflex, Educator do nauki ćwiczeń, elektorstymulatory i sondy do stymulacji. Znajdziecie tam Państwo więcej informacji o schorzeniach i sposobach ich leczenia z pomocą naszych urządzeń. Jeśli będziecie Państwo zainteresowani zakupem to wystarczy telefon lub mail z zamówieniem.